Hiện thị trường bất động sản Việt Nam có 3 doanh nghiệp nước ngoài tư vấn, tiếp thị và nghiên cứu thị trường thường xuyên, định kỳ theo quý đưa ra các báo cáo về thị trường là CBRE Việt Nam, Savills Việt Nam và Cusman & Wakefield Việt Nam.

Ngoài 3 doanh nghiệp trên, trước đó còn có 2 doanh nghiệp khác cũng làm báo cáo thị trường là Knight Frank Việt Nam và Coldwell Banker Việt Nam. Tuy nhiên, Knight Frank Việt Nam chỉ duy trì báo cáo thị trường khi mới đặt chân vào Việt Nam và “im hơi, lặng tiếng” hơn một năm trở lại đây. Trong khi đó, Coldwell Banker Việt Nam, một thương hiệu bất động sản vốn gắn chặt với tên tuổi của ông Edward Chi, Chủ tịch HĐQT Công ty Minh Việt, chủ đầu tư Dự án Tricon Tower cũng không còn công bố báo cáo thị trường từ vài năm nay, cùng với sự biến mất của người đại diện Coldwell Banker Việt Nam.

Trong số 3 doanh nghiệp tư vấn nước ngoài đang duy trì hoạt động báo cáo thị trường hiện nay, CBRE Việt Nam và Savills Việt Nam là 2 đơn vị có “thâm niên nhất”. Thậm chí, báo cáo thị trường của 2 đơn vị này còn được Sở Xây dựng Hà Nội tham khảo để đưa ra chỉ số giá giao dịch của thị trường bất động sản Hà Nội.

Tuy nhiên, cách thức công bố báo cáo của 2 đơn vị này cũng rất khác nhau. Trong khi Savills Việt Nam mời 70 đầu báo, cùng khoảng hơn 200 đại diện chủ đầu tư và đại diện ngân hàng tham gia sự kiện, thì CBRE Việt Nam chỉ mời các phóng viên “ruột” từ 20 đơn vị báo, đài đến tham gia sự kiện.

Theo một chuyên gia có tiếng trong lĩnh vực bất động sản, báo cáo thị trường nào cũng ít nhiều mang tính định hướng, quảng bá cho các dự án đang được chính các đơn vị tư vấn, nghiên cứu “độc quyền” tiếp thị. Do đó, ít nhiều, chất lượng thông tin của các báo cáo chưa hẳn đã thực sự khách quan.

Trong buổi họp báo gần đây nhất do CBRE Việt Nam tổ chức, Thông cáo báo chí về Tổng quan Thị trường BĐS Quý III/ 2014 phát hành ngày 2/10 tại Hà Nội khiến phóng viên không khỏi ngạc nhiên khi có đến 4/6 tiêu chí nội dung của báo cáo nói về một dự án do đơn vị này làm đại diện tiếp thị kinh doanh. Cụ thể, Lotte Center là từ khóa được nhắc đến không dưới 10 lần kèm theo những câu từ “có cánh” giới thiệu tiềm năng dự án này. 

Nếu thanh lọc các thông tin về Lotte Center trong tài liệu này, người đọc hoàn toàn có thể có được một thông cáo báo chí riêng biệt nhưng chi tiết và đầy đủ. Từ thông tin dự án này khai trương gia nhập thị trường với nhiều ưu điểm, giới thiệu quy mô dịch vụ trung tâm thương mại, khu mặt bằng bán lẻ đến thông tin chính xác về diện tích văn phòng hạng A có 36.000 m2, giá chào thuê 39 USD/m2/tháng, 258 căn hộ dịch vụ cho thuê, 318 phòng khách sạn cao cấp…

Trong khi thị trường mặt bằng bán lẻ gặp khó khăn, tỷ lệ trống lớn, nhiều trung tâm thương mại phải đóng cửa, thì CBRE “hồ hởi” giới thiệu Trung tâm thương mại Lotte có nhiều lợi thế vì nằm trong một tổ hợp hiện đại, đã được lấp đầy 100% diện tích, mà quên đi thực tế hoạt động kinh doanh của các gian hàng gần như “đóng băng” vì vắng khách. Để thu hút khách hàng, nhiều gian hàng phải giảm đến 50% giá bán.

Tại phân khúc văn phòng cho thuê, CBRE cũng dành nhiều lời “có cánh” để giới thiệu về tiềm năng của dự án, với nhiều thiết bị đạt chuẩn cao cấp quốc tế. Trong khi đó, chính CBRE thừa nhận, văn phòng cho thuê tại Lotte vẫn “ế nặng”, khi chỉ có 30% diện tích có khách thuê và cam kết thuê.

Với sự bất thường của báo cáo, một phóng viên của Đài truyền hình kỹ thuật số VTC đã chất vấn: CBRE Việt Nam có phải là đơn vị tiếp thị kinh doanh của dự án này không? Sau vài giây lưỡng lự, đại diện của CBRE đã thừa nhận, đơn vị này chính là đại diện tiếp thị kinh doanh của Lotte Center Hà Nội.

Chưa thể khẳng định việc CBRE đưa một lượng thông tin rất lớn về Dự án Lotte Center Hà Nội vào báo cáo thị trường của mình là vô tình hay hữu ý, bởi đây là một dự án lớn, tham gia vào nhiều phân khúc thị trường bất động sản. Thế nhưng, với cách công bố thông tin này, nhiều người không khỏi đặt câu hỏi về sự khách quan của báo cáo thị trường mà CBRE vừa công bố.

Theo một chuyên gia BĐS, không thể phủ nhận vai trò và sự đóng góp của các doanh nghiệp khi họ tham gia nghiên cứu thị trường và công bố báo cáo. Họ mất chi phí thuê đội ngũ nghiên cứu làm việc trong khi thông tin từ các cơ quan quản lý nhà nước còn thiếu. Bên cạnh đó, bản thân các đơn vị nghiên cứu cũng đồng thời là doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh BĐS, nên tất nhiên họ phải làm để ít nhiều phục vụ mục đích của họ so với khoản tiền họ đã đầu tư. 

“Riêng về khía cạnh PR, với một số lượng lớn các bài báo được xuất bản có sử dụng dữ liệu từ các báo cáo thị trường BĐS thì rõ ràng các đơn vị nghiên cứu có lợi thế rất lớn về mặt PR thương hiệu và dịch vụ một cách thông minh và khôn khéo. Và bạn đọc bài báo đó khó có thể nhận ra đâu là thông tin thật và đâu là thông tin bị “gài” chưa khách quan. Nói một cách khác, thông tin từ báo cáo thị trường BĐS không phải thông tin nào cũng đáng tin cậy để dẫn nguồn” - vị chuyên gia đánh giá.

Mai Hoa - (Tổng hợp theo Báo Xây dựng, Báo Đầu tư)