Cụ thể, trong lĩnh vực nhà ở và thị trường bất động sản, đến năm 2020 diện tích nhà ở bình quân toàn quốc sẽ đạt khoảng 25m2/người, giai đoạn 2016-2020 đầu tư xây dựng mới khoảng 12,5 triệu m2 nhà ở xã hội khu vực đô thị, tỷ lệ nhà ở kiên cố toàn quốc đạt khoảng 70%. Có thể hình dung những mục tiêu này khó thực hiện đến thế nào nếu biết rằng tại TP.HCM với thu nhập bình quân đầu người thuộc loại cao nhất cả nước và có thị trường căn hộ khá phát triển thì tính đến cuối năm 2014, diện tích nhà ở bình quân đầu người mới đạt 16,9m2.

Bên cạnh đó, một mục tiêu lớn nữa của Đề án là phát triển thị trường bất động sản ổn định, có cấu trúc hoàn chỉnh và cơ cấu hợp lý, khắc phục tình trạng lệch pha cung – cầu, đa dạng hóa sản phẩm, dịch vụ, đáp ứng cơ bản nhu cầu về nhà ở và các loại bất động sản khác, đồng thời nguồn thu từ kinh doanh bất động sản và đất đai phải đạt từ 10 – 15% tổng nguồn thu ngân sách.

Đây cũng là một mục tiêu có phần quá sức của ngành xây dựng, khi mà dấu ấn quản lý, định hướng đối với thị trường bất động sản của ngành này thời gian qua là khá mờ nhạt. Có doanh nghiệp đã nhận xét rằng khi thị trường “sốt” thì ngành xây dựng không có cách gì giúp “hạ sốt”, còn khi thị trường đóng băng thì các nhà quản lý cũng không có cách nào giúp thị trường tan băng.

Các ban ngành sẽ tiếp tục rà soát các dự án kinh doanh bất động sản trên cả nước, tiến hành phân loại các dự án được tiếp tục triển khai, dự án phải tạm dừng hoặc cần điều chỉnh cơ cấu cho phù hợp với nhu cầu của thị trường, phù hợp với kế hoạch phát triển từng loại bất động sản của từng địa phương.

Chính sách ưu đãi, khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia phát triển nhà ở xã hội để bán, cho thuê, cho thuê mua tiếp tục được đưa ra nhằm cải thiện nhà ở cho các đối tượng chính sách xã hội, cán bộ công chức, lực lượng vũ trang, người thu nhập thấp, thông qua các hình thức hỗ trợ về đất đai, tài chính, thuế, tín dụng ưu đãi…

Có thể nói, nhìn vào chính sách phát triển nhà ở xã hội những năm qua là có thể thấy được sự khó khăn để đạt được các mục tiêu đề ra. Cả doanh nghiệp xây dựng lẫn đối tượng chính sách được mua, thuê mua nhà ở xã hội đều được ưu tiên vay từ gói hỗ trợ lãi suất 30 ngàn tỉ đồng. Tuy nhiên, trên thực tế chương trình này vẫn chưa đem lại hiệu quả như mong muốn.

Tính đến nay, sau gần hai năm thực hiện, các ngân hàng cho vay theo chương trình mới giải ngân được khoảng 17%, rất khó có thể hoàn thành mục tiêu vào thời điểm 1/6/2016. Vì vấn đề này, mới đây, đại diện Chính phủ đã phải chỉ đạo các bộ, ngành liên quan đẩy nhanh tiến độ giải ngân gói 30 ngàn tỉ đồng.

Vậy nên, sẽ không ngạc nhiên nếu hết thời hạn rồi mà các chỉ tiêu đề ra của các chương trình, đề án vẫn chưa thể hoàn thành. Bên cạnh đó, nhận định về thị trường BĐS nhiều chuyên gia cho rằng, năm 2015 thị trường vẫn còn nằm trong tình trạng bị đình đốn và rất khó khăn, ảnh hưởng đến tất cả các chủ thể có liên quan. Trước hết là đối với doanh nghiệp (DN) phát triển đầu tư, kinh doanh BĐS; sau đó là các ngân hàng và tổ chức tín dụng, người tiêu dùng là người thu nhập thấp đô thị; làm sụt giảm nguồn thu ngân sách nhà nước; tác động tiêu cực đến các ngành kinh doanh vật liệu xây dựng, trang thiết bị nội, ngoại thất và thị trường lao động.

Ngoài tình hình khó khăn chung của thị trường, theo phản ánh của các DN BĐS, các DN vẫn đang gặp phải không ít khó khăn. Về lãi suất, hiện nay các DN BĐS vẫn phải trả lãi vay ở mức 13%/năm và thị trường BĐS vẫn chưa nhận được sự hỗ trợ nào ngoài gói 30.000 tỉ đồng. Trong khi đó gói 30.000 tỉ đồng lại giải ngân rất chậm, cho đến nay mới chỉ đạt khoảng 10% và hiện tại cũng mới chỉ có 2 DN BĐS tại TP. Hồ Chí Minh tiếp cận được nguồn tín dụng từ gói hỗ trợ này.

Bên cạnh khó khăn về lãi suất, thủ tục hành chính vẫn đè nặng lên các DN mặc dù đã có nhiều cải thiện hơn trước, tình trạng bị “ngâm” hồ sơ vẫn tiếp diễn và mặc dù đã có một số thủ tục được giảm đi nhưng lại có thêm nhiều thủ tục phát sinh làm khó DN trong quá trình triển khai thực hiện các dự án đầu tư.

Lý giải nguyên nhân của thực trạng này, nhiều ý kiến cho rằng Quốc hội đang tập trung sửa đổi nhiều Luật, tuy nhiên, tư duy pháp luật còn chưa thông thoáng, không liên thông giữa các bộ, ngành và các Luật với nhau. Ngoài ra, theo các DN BĐS, mặc dù Luật Đất đai đã được sửa đổi, bổ sung nhưng vẫn chưa tháo gỡ được nút thắt về tiền sử dụng đất cho DN BĐS. Tiền sử dụng đất vẫn đang là gánh nặng, là ẩn số đối với DN và người tiêu dùng phải gánh chịu chi phí về tiền sử dụng đất khi mua nhà.

Mai Hoa - (Tổng hợp theo Doanh Nhân Sài Gòn, Tài Chính)