Như vậy là tròn 04 tháng kể từ ngày UBND tỉnh Khánh Hòa ban hành Thông báo số 120/TH-UBND về việc tiếp nhận Đơn khiếu nại của Công ty TNHH Khai thác đá Hòn Thị khiếu nại nội dung văn bản số 9084/UBND-XDNĐ ngày 06/09/2018 của UBND tỉnh Khánh Hòa về việc hủy bỏ Văn bản số 1231/UBND-XDNĐ ngày 29/02/2016 và nội dung tại Khoản 4 văn bản số 2854/UBND-XDNĐ ngày 29/04/2018 của UBND tỉnh; Khiếu nại Quyết định số 3448/QĐ-UBND ngày 09/11/2018 của UBND tỉnh Khánh Hòa về việc thu hồi đất do Công ty Hòn Thị thuê sử dụng và giao đất cho Trung tâm phát triển quỹ đất tỉnh Khánh Hòa quản lý.

UBND tỉnh Khánh Hòa sẽ tổ chức đối thoại với Công ty TNHH Khai thác đá Hòn Thị như thế nào?

Quả thực như vậy, trong suốt cả quá trình kéo dài nhiều tháng (vượt quá cả thời hạn giải quyết khiếu nại theo quy định), các Sở Xây dựng và Sở Tài nguyên và Môi trường là những cơ quan được UBND tỉnh Khánh Hòa giao nhiệm vụ xác minh, làm rõ nội dung Đơn khiếu nại của Công ty Hòn Thị, nhưng phía Công ty Hòn Thị đều tỏ ra không đồng ý với cách giải quyết khiếu nại của 2 sở này.

Đơn cử như lần xác minh nội dung khiếu nại của Sở TN&MT đối với Công ty Hòn Thị gần đây nhất là vào ngày 25/06/2019 theo Giấy mời số 146/GM-TTr ngày 21/06/2019 của cơ quan này. Với nội dung được ghi trong Giấy mời là: “Làm rõ nội dung Đơn khiếu nại của Công ty Hòn Thị”, vậy nhưng khi đại diện của Công ty được cử đến làm việc thì lại chỉ được bố trí gặp một cán bộ Thanh tra viên có tên Lê Hoài Vinh.

Tại buổi làm việc, ông Vinh lại yêu cầu đại diện Công ty Hòn Thị trình bày về những vấn đề mà Công ty đã nêu trong Đơn khiếu nại gửi UBND tỉnh trước đó (?). Nội dung trình bày này lại được ông Vinh ghi vào Biên bản như được coi là hoàn thành nhiệm vụ xác minh nội dung khiếu nại được cấp trên giao (?). Theo biên bản làm việc được ghi chép lại thì buổi làm việc này chỉ có đại diện của Công ty Hòn Thị độc thoại, không có ý kiến nào từ phía cơ quan quản lý nhà nước được đưa ra, cũng không có thêm thành viên tham dự và đây cũng không phải lần đầu Sở TN&MT tỉnh Khánh Hòa cử cán bộ xác minh nội dung Đơn khiếu nại của Công ty Hòn Thị như thế.

Điều 5, Mục 3, Chương I, Luật Khiếu nại số 02/2011/QH13 quy định: “Cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm kiểm tra, xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỉ luật của mình; nếu trái pháp luật phải kịp thời sửa chữa, khắc phục, tránh phát sinh khiếu nại”.

Điều 13-1a, Chương II, Mục 2 của Luật này cũng quy định: “Người bị khiếu nại có quyền đưa ra chứng cứ về tính hợp pháp của Quyết định hành chính, hành vi hành chính bị khiếu nại”.

Còn tại Điều 29, Mục 2, Chương III về Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại lần đầu quy định: “Trong thời hạn quy định tại Điều 28 của Luật này, người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu có trách nhiệm sau đây:

“a) Kiểm tra lại các quyết định hành chính, hành vi hành chính của mình, của người có trách nhiệm do mình quản lý trực tiếp, nếu khiếu nại đúng thì ra quyết định giải quyết khiếu nại ngay;

b) Trường hợp chưa có cơ sở kết luận nội dung khiếu nại thì tự mình tiến hành xác minh, kết luận nội dung khiếu nại hoặc giao cho cơ quan thanh tra nhà nước cùng cấp hoặc cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm (sau đây gọi chung là người có trách nhiệm xác minh) xác minh nội dung khiếu nại, kiến nghị giải quyết khiếu nại…”.

Như vậy, chiểu theo Luật Khiếu nại với những lần Công ty Hòn Thị được mời đến làm việc với Sở TN&MT theo Giấy mời xác minh, làm rõ nội dung khiếu nại thì cơ quan này đã thực hiện làm việc chưa theo đúng quy định nêu trên. Không chỉ có Sở Tài nguyên và Môi trường mà ngay cả Sở Xây dựng tỉnh Khánh Hòa cũng có cách làm việc như vậy.

Tất cả các biên bản làm việc giữa hai cơ quan này và Công ty Hòn Thị chỉ thấy ghi nhận lại ý kiến đã được ghi rất rõ ràng trong Đơn khiếu nại của Công ty Hòn Thị, còn về việc thực hiện giải quyết khiếu nại như: xem xét lại tính hợp pháp của các quyết định hành chính (tức đối tượng đang bị khiếu nại), hành vi hành chính của người đã ban hành các quyết định hành chính đó ra sao, tác hại của những quyết định hành chính không hợp pháp gây cho doanh nghiệp thế nào, phương án khắc phục, sửa chữa đều không được các cơ quan này đề cập tới.

Câu hỏi được đặt ra là: Vậy các cơ quan này có làm đúng và có trách nhiệm với nhiệm vụ được giao hay không? Liệu rằng sau khi kết thúc đối thoại thì doanh nghiệp có phải khiếu nại cả cách giải quyết khiếu nại của hai Sở này khi không thực hiện đúng trình tự theo quy định và có biểu hiện chủ quan để đề nghị bác bỏ nội dung khiếu nại có cơ sở của doanh nghiệp hay không?

Hai Sở cùng bác nội dung Đơn khiếu nại của Công ty Hòn thị (?!)

Trong văn bản gửi đến UBND tỉnh Khánh Hòa của Sở Tài nguyên và Môi trường và Sở Xây dựng về việc xác minh, giải quyết khiếu nại của Công ty Hòn Thị đều có nội dung kiến nghị UBND tỉnh bác bỏ khiếu nại của Công ty Hòn Thị. Mặc dù có ghi nhận một số văn bản hành chính, hành vi hành chính của UBND tỉnh là chưa phù hợp và không hợp pháp.

Bởi các lẽ mà Sở TN&MT đưa ra như sau: “Theo Sở TN&MT thì việc Công ty Hòn Thị trả lại Giấy phép khai thác khoáng sản do Bộ Công nghiệp cấp có thời hạn 20 năm cho thấy Công ty này đã dừng hoạt động khai thác khoáng sản theo Giấy phép đã trả lại trước đó. Mặt khác, UBND tỉnh đã có văn bản không thống nhất cho Công ty được gia hạn thuê đất tại Dự án Khu đô thị Hòn Thị. Vì thế, Sở Tài nguyên và Môi trường mới có văn bản tham mưu cho UBND tỉnh thu hồi lại đất”.

Với nội dung này, có thể thấy Sở Tài nguyên và Môi trường đã thiếu khách quan khi xem xét sự việc để báo cáo UBND tỉnh. Trong các Đơn trình bày, cũng như nội dung Đơn khiếu nại của Công ty Hòn Thị, công ty đã đưa ra những văn bản hành chính, những căn cứ pháp lý cho thấy việc trả lại Giấy phép khai thác khoáng sản mà Sở này đã nêu trong văn bản báo cáo UBND tỉnh là một hành động “bị bắt buộc” với lý do yêu cầu dừng lại hoàn toàn không đúng với thực tế quy hoạch thành phố Nha Trang đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Việc Công ty Hòn Thị được UBND tỉnh cho phép hạ cốt nền dự án theo Quy hoạch đồ án xây dựng tỷ lệ 1/500 đã được duyệt trong khi trách nhiệm hoàn thiện các thủ tục về đất để Công ty được sử dụng hợp pháp thuộc về chính Sở Tài nguyên và Môi trường, thế nhưng bằng những hành vi hành chính thiếu trách nhiệm, Sở này đã không hướng dẫn Công ty hoàn thiện thủ tục thuê đất (mặc dù trước đó Công ty đã nhiều lần có văn bản gửi Sở Tai nguyên và Môi trường về việc xin gia hạn và thuê đất). Không những thế còn hướng dẫn thủ tục không phù hợp cho Công ty đối với hoạt động khai thác khoáng sản tận thu khi thi công hạ cốt nền (đáng lẽ ra phải áp dụng Điều 65 Luật Khoáng sản chứ không phải Điều 64 của luật này như Sở TN&MT hướng dẫn), dẫn đến tình trạng Công ty Hòn Thị mãi chạy theo các văn bản hành chính để thực thi trong khi vẫn bị cho là vi phạm pháp luật (?!).

Việc tham mưu cho UBND tỉnh thu tiền thuê đất, phí khai thác khoáng sản dựa trên khối lượng đất đá tận thu theo quy hoạch được duyệt của Sở Tài nguyên và Môi trường càng khẳng định rằng Sở này đã “cố tình” gây khó cho doanh nghiệp chứ không có nghịch lý nào mà “thu tiền cho thuê đất nhưng lại không ký hợp đồng cho thuê đất”. Tất cả những vấn đề này là nền tảng cơ sở dẫn đến hệ lụy thiệt hại trăm đường của Công ty Hòn Thị, thì đều không được Sở Tài nguyên và Môi trường đưa vào văn bản báo cáo UBND tỉnh?

Điều 13, Mục 1, Chương III Luật Khiếu nại quy định: “Người bị khiếu nại phải có nghĩa vụ bồi thường, bồi hoàn thiệt hại do Quyết định hành chính, hành vi hành chính trái pháp luật của mình gây ra theo quy định pháp luật về trách nhiệm bồi thường của Nhà nước”. Phải chăng vì lo sợ đối mặt với việc phải bồi thường cho doanh nghiệp mà các Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng cùng kiến nghị UBND tỉnh bác bỏ nội dung khiếu nại của Công ty Hòn thị? Trong khi đó vẫn thừa nhận các quyết định hành chính, hành vi hành chính của UBND tỉnh là chưa phù hợp quy định của pháp luật?

Hy vọng rằng vào chiều ngày 5/7/2019, UBND tỉnh Khánh Hòa sẽ có cái nhìn thấu đáo, sáng suốt trong buổi đối thoại với Công ty Hòn Thị cũng như cần phải rà soát, xem xét đến trách nhiệm xem xét, giải quyết khiếu nại của hai Sở nêu trên nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các bên.

Hiền Anh và nhóm PVĐT