"Hủy hoại hòa bình" ở Biển Đông

Ngày 27/4, một tuyên bố tại Hội nghị cấp cao ASEAN tại Malaysia nhấn mạnh, việc Trung Quốc đẩy mạnh xây đảo mới "có thể hủy hoại hòa bình, an ninh và ổn định" trong khu vực tranh chấp trên Biển Đông.

Tuyên bố này, vẫn chưa được công bố, nêu rõ: "Chúng tôi chia sẻ mối quan ngại sâu sắc của một số nhà lãnh đạo về phần đất đang được bồi đắp ở Biển Đông, hành động gây xói mòn sự kỳ vọng và niềm tin, điều có thể gây tổn hại cho hòa bình, an ninh và sự ổn định."

Tuyên bố chủ tịch của Malaysia - nước đang nắm quyền chủ tịch luân phiên ASEAN năm nay - chỉ đạo các bộ trưởng ngoại giao trong khu vực "khẩn cấp xử lý vấn đề này" theo các cơ chế đối thoại mà khối này lập nên với Trung Quốc.

Philippines bức xúc

Chính phủ Philippines tuyên bố rằng nhà chức trách Trung Quốc trên thực tế đang cố gắng nắm quyền kiểm soát Biển Đông.

Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Albert del Rosario đã kêu gọi các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á lên tiếng phản đối chống chính sách của Trung Quốc, mà ông gọi là kiểu chơi “hai mặt”.

Ông del Rosario đã nêu bật chiến dịch bồi đắp, mở rộng và xây dựng cơ sở mà Bắc Kinh đang ráo riết tiến hành trên các rạn san hô và bãi đá ngầm do Trung Quốc chiếm đóng ở Biển Đông. Các hoạt động này đang làm dấy lên quan ngại về nguy cơ Bắc Kinh biến các nơi đó thành tiền đồn quân sự nhằm khống chế Biển Đông.

Đối với Ngoại trưởng Philippines: "Các mối đe dọa đến từ các công trình cải tạo thực địa rầm rộ đó hoàn toàn có thật và không thể bị bỏ qua hay phủ nhận". Ông del Rosario cho rằng tác hại từ các hành động của Trung Quốc rất to lớn, vượt quá phạm vi khu vực, và ảnh hưởng đến toàn thế giới.

Ngoại trưởng Philippines đã yêu cầu ASEAN phải mạnh dạn có phản ứng khi ông nêu hai câu hỏi mang ý nghĩa kêu gọi: "Bây giờ phải chăng đã đến lúc ASEAN phải nói với láng giềng phía Bắc của mình rằng những gì họ đang làm là sai trái và phải đình chỉ ngay lập tức công việc cải tạo đất trên quy mô lớn? Phải chăng đã đến lúc ASEAN phải đứng lên để đấu tranh cho lẽ phải?".

Phía Trung Quốc tuyên bố toàn bộ lãnh thổ Biển Đông cùng với các hòn đảo là thuộc chủ quyền của Bắc Kinh. Theo ước tính của các chuyên viên địa chất, bên dưới vùng biển đảo này có trữ lượng khổng lồ những khoáng sản có ích.

Năm 2013, Philippines đã nộp đơn lên Tòa án Quốc tế La Hague đề nghị giải quyết tranh chấp lãnh thổ, tuy nhiên Trung Quốc quyết định không tham gia vào vụ phân xử này.

Phương Anh (TH)