Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho rằng, các hoạt động thăm dò ở vùng biển không trong phạm vi tranh chấp và thuộc quyền quản lý của Trung Quốc là “hoàn toàn phù hợp và hợp pháp”.
“Trung Quốc và Nhật Bản vẫn chưa phân định biên giới trên biển Hoa Đông, và Trung Quốc không công nhận phía Nhật Bản đơn phương đánh dấu một cái gọi là ‘đường trung tuyến’”, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết trong một tuyên bố.
Quần đảo Senkaku/Điếu Ngư ở Hoa Đông hiện đang tranh chấp giữa Trung Quốc và Nhật Bản
Tuyên bố nói thêm, quan điểm của Trung Quốc là Trung Quốc có vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý và thềm lục địa ở biển Hoa Đông kéo dài đến Okinawa.
Ngoài ra, Trung Quốc cũng “tố” Nhật Bản là bên xuyên tạc sự nhất trí giữa hai nước đạt được vào năm 2008, và Nhật nên “tạo các điều kiện và bầu không khí có lợi” nhằm nối lại đàm phán, mà phía Trung Quốc xem là một cách phù hợp nhằm kiểm soát tranh chấp, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho hay.
Trong sách trắng quốc phòng 2015 được công bố hôm 21/7, Nhật Bản đã hối thúc Trung Quốc ngừng lắp đặt các giàn khoan thăm dò dầu mỏ và khí đốt gần vùng biển tranh chấp ở Hoa Đông.
Ngày 22/7, Tokyo cho biết Trung Quốc đã lắp đặt 16 giàn khoan gần vùng biển tranh chấp với Nhật, vi phạm một thỏa thuận giữa hai nước được ký kết năm 2008. Nhật Bản cũng công bố các bức ảnh và bản đồ chụp các giàn khoa của Trung Quốc.
Nhật Bản lo ngại rằng các giàn khoan của Trung Quốc có thể phạm vào các mỏ khí đốt chồng lấn lên đường trung tuyến phân định vùng đặc quyền kinh tế giữa 2 nước và cũng có thể được sử dụng làm các trạm radar hoặc các căn cứ cho máy bay không người lái và các loại máy bay khác để giảm sát các hoạt động trên biển và trên không gần quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư.
Một giàn khoan của Trung Quốc ở Biển Hoa Đông
"Việc Trung Quốc đơn phương khai thác các nguồn tài nguyên nơi đường biên chưa được phân định là rất đáng lên án", ông Yoshihide Suga, Chánh Văn phòng nội các Nhật Bản nói.
Sự hiện diện của các giàn khoan này vi phạm thỏa thuận hai nước ký tháng 6/2008, về việc cùng khai thác chung. Theo ông Yoshihide, Tokyo đã nhiều lần phản đối nhưng Bắc Kinh vẫn không thiện chí nối lại các cuộc trao đổi về thực hiện thỏa thuận, và "dường như vẫn tiếp tục các hành động của mình". Từ lâu Nhật Bản đã nghi ngại Trung Quốc vi phạm thỏa thuận khai thác chung ở khu vực chồng lấn, nơi hai nước tuyên bố là vùng đặc quyền kinh tế (EEZ).
Phương Anh (TH)