Chúng tôi về xã Thanh Tân (huyện Kiến Xương) vào một ngày cuối năm 2016, khi người dân đã cơ bản thu hoạch xong vụ lúa hè thu. Là một trong số các địa phương được tỉnh Thái Bình chọn làm điểm. Đến nay, xã Thanh Tân đã đạt 19/19 tiêu chí và đã được công nhận chuẩn quốc gia về xây dựng NTM năm 2013. Trao đổi về việc triển khai chương trình xây dựng NTM ở địa phương, ông Trần Thế Dũng – Phó chủ tịch UBND xã Thanh Tân vui vẻ nói: “Khi tỉnh có chủ trương chọn Thanh Tân làm xã điểm, chúng tôi đã nêu cao quan điểm là phải triển khai bài bản, đúng quy trình, sát và đúng thực tiễn, hợp với lòng dân. Khắp nơi, từ đường làng, ngõ xóm ở Thanh Tân đều xuất hiện những khẩu hiểu như “Toàn dân tham gia xây dựng NTM”, “Diện mạo mới, sức sống mới trong xây dựng NTM”…

Trên các cánh đồng, từng ô, thửa ruộng cũng đã được quy hoạch theo hướng dồn điền, đổi thửa rất rộng, có thể phục vụ sản xuất hàng hoá, các con đường xây dựng xung quanh cánh đồng cũng đã được bê tông hoá hoặc trải nhựa đủ rộng để các loại xe cơ giới, thu hoạch có thể xuống đồng. Ông Trần Quang Tẫn ở thôn An Cơ Đông cho biết: “Ý thức được việc xây dựng NTM là phải đẹp từ trong nhà, ra ngoài ngõ, nên khi xã có chủ trương làm NTM, tôi cũng đã chủ động cải tạo vườn tược, ao cá, khu vệ sinh cho phù hợp với cảnh quan chung”. Mặc dù chỉ là một hộ thuần nông, thu nhập chính trông vào mấy sào ruộng, nhưng ông Tẫn cũng đã mạnh dạn lên kế hoạch xây dựng mới nhà vệ sinh, ao cá với số vốn cả chục triệu đồng. Ông nói thêm: “Nhà tôi, có mấy cháu đi làm ăn xa, nếu mình làm, các cháu cũng sẵn sàng gửi tiền về giúp đỡ thêm bố mẹ”. Tư duy như của ông Tẫn cũng là suy nghĩ chung của hầu hết người dân ở đây.

Xây dựng NTM  Xanh – Sạch – Đẹp

Ở Thanh Tân, những năm gần đây rộ lên phong trào các hộ tự quản đường làng, ngõ xóm. Ông  Trần Thế Dũng chia sẻ: “Một trong những tiêu chí của NTM là phải có môi trường xanh, sạch, đẹp. Vì thế, từ sáng kiến của một cựu chiến binh, chúng tôi đã tổ chức phát động phong trào, mỗi con đường trồng một loại cây như đường chỉ chuyên trồng cau, đường chuyên trồng cây tán thấp. Còn vệ sinh, thì nâng cao ý thức người dân như trong các buổi họp, chúng tôi có nói nếu ai vứt rác bừa bãi ra đường, người đó không phải là dân ở Thanh Tân”. Thật vậy, đi trên các con đường ở từng thôn, xóm của Thanh Tân một điều dễ nhận thấy là không còn cảnh, dân đổ rác hai bên đường, tiện đâu, đổ đấy như trước thói quen của người dân ở nông thôn nữa. Cùng với Thanh Tân, xã Nguyên Xá (huyện Vũ Thư), phong trào xây dựng đường làng, ngõ xóm xanh, sạch, đẹp cũng phát triển mạnh mẽ. Người dân sẵn sàng huy động mọi nguồn lực để làm NTM theo tinh thần ai có công thì góp công, người có đất, thì hiến đất. Mỗi người dân đã tự nguyện góp tiền và ngày công, cùng 18m2 đất/sào để mở đường, cải tạo, chỉnh trang đồng ruộng. Ngoài ra, xã cũng huy động được hàng chục tỷ đồng từ tiền bán đất dãn dân (tổ chức đấu giá công khai) để làm đường, xây dựng trường học. Nhờ đó, những con đường ở Nguyên Xá giờ đã được trải nhựa hoặc đổ bê tông phẳng lì, cảnh quan môi trường như được “ khoác” trên mình một tấm áo mới.

Huy động mọi nguồn lực để xây dựng NTM

Sở dĩ, Thái Bình phát động được phong trào xây dựng NTM rộng khắp và được sự hưởng ứng của nhiều người dân bởi chính quyền cơ sở ở đây đã biết huy động mọi nguồn nội lực từ chính nhân dân của mình, trong đó có việc kêu gọi “đầu tư” từ con, em đang sinh sống hoặc làm ăn ở nơi khác đóng góp về xây dựng quê hương. Điển hình như ở Thanh Tân, đã huy động con em đóng góp về cho quê hương được hàng trăm triệu đồng. Để làm được điều này, hàng năm vào ngày kỷ niệm thành lập xã, chính quyền ở đây đã mời người dân về tham dự lễ, tại phòng truyền thống của xã mới được xây dựng chủ yếu để làm nơi vinh danh những người con của Thanh Tân đã thành đạt trên mọi miền Tổ quốc. Ông TRần Thế Dũng cho biết: “Việc vinh danh của chúng tôi nhằm mục đích chính để mọi người nhớ về quê hương, cũng như là tấm gương để con em trong xã phấn đấu, noi theo. Nhờ những cách làm trên, Thanh Tân đã đạt được nhiều kết quả khả quan như tinh thần bà con phấn khởi, điện- đường hiện đại, đường sá thoải mái, đến nay gần 100% số hộ đã dùng nhà tiêu tự hoại. Về văn hoá, bà con cũng đang khôi phục lại câu lạc bộ chiếu chèo, cũng như các trò chơi dân gian khác như: đánh khăng, nhảy dây…

Có thể nói, Thái Bình đã và đang bước vào cuộc cách mạng về xây dựng NTM. Đến nay, trên toàn tỉnh đã hình thành lên được hình thái về bộ mặt NTM cho tương lai ở nhiều địa phương. Với khí thế, cách làm như hiện nay, chẳng bao xa Thái Bình sẽ trở thành một tỉnh mang đậm chất về NTM của cả nước. Ông Nguyễn Hồng Diên – Chủ tịch UBND tỉnh Thái Bình cho biết: “Thái Bình hiện có 267 xã, mục tiêu đến năm 2020 các xã đạt được 15/19 tiêu chí về NTM. Trong đó, đến nay đã có trên 60 xã đạt được 19/19 tiêu chí. Để làm được điều này, Thái Bình đang cần phải huy động nguồn lực rất lớn từ sức dân, ngân sách địa phương cũng như sợ hỗ trợ của cấp trên”

Nguyễn Thân