Sáng nay (1/11) Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng đã thay mặt Chính phủ trình bày trước Quốc hội về kế hoạch tài chính 5 năm cũng như những mục tiêu, định hướng huy động, sử dụng vốn vay và quản lý nợ công.
Bộ trưởng cho rằng nhận xét của Quốc hội về “nợ công tăng nhanh, áp lực trả nợ lớn” là hoàn toàn chính xác. Đồng thời, Bộ trưởng cũng đã công bố những con số nợ công thực tiễn trong thời gian vừa qua.
Nếu như năm 2001 nợ công là 36,5% GDP, 2005 là 40,8%; 2010 là 50% thì năm 2015 đã tăng lên thành 62,5% GDP. Tốc độ tăng nợ công của giai đoạn 2011-2015 bằng 18,4% năm, cao gấp 3 lần tăng trưởng kinh tế. Bên cạnh đó, trong thực hiện hàng năm phải đảo nợ với con số năm 2013 là 47.000 tỷ đồng, 2014 là 106.000 tỷ đồng, 2015 là 125.000 tỷ đồng và năm 2016 là 95.000 tỷ đồng.
Lý giải nguyên nhân của tình trạng này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho rằng đó là do tăng trưởng kinh tế không đạt kế hoạch. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế là 7-7,5% nhưng do nguyên nhân khách quan, đặc biệt là sự suy thoái của nền kinh tế thế giới, QH đã quyết định tỷ lệ tăng trưởng kinh tế là 6,5-7%/năm. Mặt khác, trong thực hiện, giá trị GDP không đạt theo dự toán làm tỷ lệ nợ công tăng.
Mặt khác, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cũng lưu ý, trong thực hiện, giá trị tuyệt đối của GDP cũng không đạt như dự toán và đây chính là yếu tố quan trọng làm cho tỷ lệ nợ công/GDP tăng.
Năm 2015, theo báo cáo của Chính phủ với Quốc hội, nợ công đã tăng lên 0,9% so với GDP dự toán. Năm 2014 cũng tương tự, do không đạt GDP dự toán là 4,2 triệu tỷ đồng (thực hiện 3,9 triệu tỷ đồng) đã khiến tỷ lệ nợ công tăng từ mức 54,3% GDP lên 58,5% GDP.
Nguyên nhân thứ 3, Bộ trưởng cho biết, hoạt động tái cơ cấu nền kinh tế (đầu tư công, ngân hàng, doanh nghiệp nhà nước, nông nghiệp) không đạt yêu cầu. Trong khi đó, trong 5 năm qua, Chính phủ lại thực hiện rất nhiều chính sách giảm thu để tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp; giá dầu thô giảm; cam kết hội nhập quốc tế khiến thu xuất nhập khẩu cũng giảm theo...
Để giải quyết vấn đề nợ công, Bộ trưởng cho hay sẽ tiếp tục hoàn thiện thể chế quản lý nợ công, ngân sách. Trong thời gian tới, Bộ sẽ trình Quốc Hội sửa đổi Luật quản lý nợ công và hiện đang rà soát lại chiến lược nợ công và chính sách về thuế theo đề án đảm bảo an toàn nợ công và việc này đã báo cáo Bộ Chính trị.
Ngoài ra, Bộ trưởng đã đề cập đến vấn đề tái cơ cấu lại nợ công theo hướng tăng nợ trong nước và giảm dần nợ nước ngoài, đồng thời tái cơ cấu lại kỳ hạn, lãi suất nợ công.
Theo đó, trong thời gian gần đây, công tác này đã được chú ý hơn nhiều so với trước: Lãi suất huy động đã giảm đáng kể. Cụ thể, nếu năm 2011 huy động trái phiếu chính phủ trong nước là 12,01% thì năm 2012 số này đã giảm xuống còn 9,8%, sang năm 2013 là 7,79%, năm 2015 là 6,28% và đến 2016 chỉ còn 6,4%.
Thu Trà (Tổng hợp)