Yến sào được chia thành nhiều loại như bạch yến, hoàng yến và huyết yến (có màu hồng hoặc đỏ như máu). Trong đó, huyết yến là loại giàu dinh dưỡng và quý giá nhất. Tuy nhiên, để tăng lợi nhuận một số cửa hàng đã không ngần ngại trộn lẫn yến thật (khoảng 40%) với những phụ gia như rau câu, bún tàu, mủ trôm, lòng trắng trứng gà và chất tanh của cá, hải sản. Thậm chí, có nhiều nơi còn thêm nước đường để tăng cân nặng, hoặc lấy yến sào chất lượng kém có nhiều tạp chất, đã bị biến thành màu đem đi tẩy trắng rồi bán với giá cao như loại yến tốt.
Huyết yến là loại giàu dinh dưỡng và quý giá nhất
Yến sào chia thành nhiều loại như bạch yến, hoàng yến và huyết yến (có màu hồng hoặc đỏ như máu). Huyết yến là loại giàu dinh dưỡng và quý nhất. Để tăng lợi nhuận trong kinh doanh, một số cửa hàng không ngần ngại trộn lẫn yến thật (khoảng 40%) với những phụ gia như rau câu, bún tàu, mủ trôm, lòng trắng trứng gà, thêm chất tanh của cá và hải sản. Có nơi còn thêm nước đường để ăn gian cân nặng, hoặc dùng yến sào chất lượng kém có nhiều tạp chất, đã bị biến màu đem đi tẩy trắng rồi bán với giá cao như yến sào loại tốt.
Khi chọn mua yến, nhiều khách hàng phân vân không biết nên chọn loại yến nuôi trong nhà hay yến sống ngoài thiên nhiên. Yến biển thô đến đã tinh chế sẽ có giá từ 4 – 4,5 triệu đồng/100gr, bạch yến có giá từ 9 – 15 triệu đồng, huyết yến là > 20 triệu đồng. Yến nhà mức giá thường rẻ hơn, trung bình từ 3,5 triệu/100gr, với bạch yến là 5,5 triệu.
Theo kinh nghiệm của một số khách hàng và chủ nuôi yến lâu năm, dù yến sống ngoài thiên nhiên có nhiều dưỡng chất hơn nhưng sản phẩm từ yến nuôi trong nhà thường dai và ngon hơn.
Trước đây, sản phẩm yến sào đã qua tinh chế là lựa chọn hàng đầu của đông đảo khách hàng, song gần đây trên thị trường xuất hiện nhiều sản phẩm kém chất lượng nên yến thô lại được người tiêu dùng ưa chuộng hơn.
Nhận biết yến giả, yến kém chất lượng
Yến thật có mùi mốc đặc trưng khi để nguyên tổ, lúc đun sôi thì có mùi tanh đặc trưng còn gọi là mùi Yến sào. Khi đun sợi sẽ nở, không tan và không nhão. Tùy theo độ tuổi của yến sẽ cho sợi dai theo độ tuổi của tổ. Trên thị trường hiện nay, tổ yến già thường có giá thành cao hơn vì sợi to và dai hơn khi ăn. Ngược lại yến giả có mùi tanh của cá, mực . . . thậm chí có tổ có mùi chất tẩy trắng. Khi đun sôi sợi nhão và tan ra vì có cấu trúc là tinh bột. Người tiêu dùng có thể áp dụng một số cách dưới đây để nhận biết yến thật – yến giả.
Cách nhận biết yến thật – yến giả
Ngâm nước: Đây là cách thử đơn giản và có độ chính xác cao nhất. Người tiêu dùng chỉ cần lấy 1 ít tổ yến ngâm nước, nếu thấy yến gặp nước nở ngay sau 2-3 phút sau đó nhão ra thì là yến giả. Còn nếu là yến thật thì khi ngâm, đun sôi sẽ không tan, không nhão mà chỉ thành từng sợi yến nguyên vẹn. Tùy vào độ tan ra của yến mà người tiêu dùng có thể xác định sản phẩm đó bị pha nhiều hay pha ít.
Ngoài ra, khi ngâm trong nước, tổ yến giả được nhuộm bằng phẩm màu sẽ bị mất màu, tan trong nước, còn yến huyết thật dù có đem nấu chín trong nước sôi 100°C thì vẫn giữ nguyên màu sắc đặc trưng.
Nhỏ thuốc Luigon: Nếu là yến giả khi nhỏ thuốc Luigon (loại thuốc đặc trưng để xác định tinh bột) vào nồi yến đang đun sẽ cho phản ứng tạo màu xanh (hết màu khi để nguội). Ngược lại yến thật sẽ không cho phản ứng với Luigon vì bên trong không có thành phần tinh bột. Ngoài ra, yến giả khi đun sẽ có mùi carbonat natri rất hắc, lúc sôi có nhiều bọt, để qua đêm sẽ có màu vàng, hôi như bị thiu còn yến thật khi đun sôi ít bọt và có mùi đặc trưng của yến.
Thử bằng iốt, nước trà: Iốt cũng giúp người tiêu dùng nhận biết yến thật và yến giả. Bởi cho tổ yến vào dung dịch iốt, nếu là yến giả thì sẽ chuyển sang màu xanh (tinh bột tác dụng với iôt sẽ biến thành màu xanh). Còn yến huyết giả nhuộm bằng ôxit sắt khi nhúng vào nước trà sẽ phản ứng hoá học và đen sẫm lại.
Người tiêu dùng cũng cần lưu ý trên thị trường hiện có nhiều loại yến sào nhập khẩu từ Thái Lan, Campuchia, Malaysia, Indonesia… Trong đó, Yến sào nhập từ Malaysia, Indonesia với mẫu mã và hình dạng rất giống yến sào của Việt Nam. Tuy nhiên, chất lượng và dinh dưỡng thì không bằng và giá nhập chỉ bằng 1/4 yến sào Việt Nam. Do đó, nhiều đơn vị nhập khẩu yến với giá thấp từ các nước trên rồi gắn mác yến sào Việt Nam để bán giá cao cho người tiêu dùng nhằm hưởng lợi bất chính.
Dung Nguyễn (Theo Đất việt, Phụ nữ Việt Nam)